http://www.larissanet.gr/2016/03/19/den-kano-oneira/
Η κα Ελένη Ανασταστοπούλου είναι Συγγραφέας, Διευθύντρια Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης
Του Λευτέρη Παπαστεργίου
Είναι Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης. Ασχολείται με την γραφειοκρατία ενός θεσμού που εμπλέκεται κυρίαρχα στην καθημερινότητα της κοινωνικής μας δομής. Η επαφή μας ωστόσο δεν έγινε για θέματα εκπαίδευσης, αλλά εξαιτίας της συγγραφής ενός νέου βιβλίου. Η Ελένη Αναστασοπούλου παρουσίασε στο κοινό τον «Δυσσάκο» της, καταθέτοντας ψυχή και βιώματα. Περί τίνος πρόκειται; Και τι ήταν αυτό που την ώθησε στο να γράψει; Ήθελα να δω τι συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος που διαχειρίζεται την καθημερινότητα μιας πολυσύνθετης και δύσκολης διαδικασίας, ανοίγει την καρδιά του και βουτάει μέσα στα συναισθήματά του. Με αυτό ως κεντρικό άξονα της ζήτησα να μου μιλήσει για το βιβλίο της , προσπαθώντας παράλληλα να σας συστήσω μια πλευρά της που μάλλον δεν είναι γνωστή. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, ξέρω όμως πως ότι ακολουθεί είναι γνήσιο, σε μια εποχή όπου σχεδόν όλα είναι φτιαχτά…
«Δυσσάκος», λοιπόν. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Ποια ανάγκη σας ωθεί να αποτυπώσετε σκέψεις και βιώματα στο χαρτί; Ή με άλλα λόγια, γιατί γράφετε;
Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία έχει απαντηθεί πολλάκις και ποικιλοτρόπως. Μπορεί κανείς ν’ απαριθμήσει δεκάδες λόγους για τους οποίους κάποιος γράφει ή μοιράζεται κάτι με τους άλλους. Σας παραθέτω ένα απόσπασμα από τα «Γράμματα σ” ένα νέο ποιητή» του Rainer Maria Rilke σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη το οποίο με αντιπροσωπεύει και θαρρώ ότι συμπυκνώνει την ουσία κάθε απάντησης: «Ρωτάτε αν είναι καλοί οι στίχοι σας… Τους συγκρίνετε μ” άλλα ποιήματα, αναστατωνόσαστε όταν κάποιοι αρχισυντάκτες σας γυρνάνε πίσω τα ποιητικά σας δοκίμια. Από δω και μπρος ( μια και μου επιτρέψατε να σας δίνω συμβουλές ) σας παρακαλώ να τ” απαρνηθείτε όλ” αυτά… Κανένας δεν μπορεί να σας συμβουλέψει ή να σας βοηθήσει, κανένας. Ένας μονάχα δρόμος υπάρχει: βυθιστείτε μέσα στον εαυτό σας, αναζητήστε την αιτία που σας αναγκάζει να γράφετε, δοκιμάστε αν οι ρίζες της φυτρώνουν απ” τις πιο βαθιές γωνιές της καρδιάς σας. Εξομολογηθείτε στον εαυτό σας: θα πεθαίνατε τάχα, αν σας απαγόρευαν να γράφετε; Τούτο, πρώτ’ απ’ όλα: αναρωτηθείτε, την πιο σιγηλή ώρα της νύχτας σας: Πρέπει να γράφω; Σκαλίστε βαθιά μέσα σας να βρείτε την απόκριση. Κι αν η απόκριση τούτη αντηχήσει καταφατικά, αν απέναντι στο βαθυσήμαντο τούτο ρώτημα μπορείτε να υψώσετε ένα στέρεο κι απλό Πρέπει, τότε πλάσετε τη ζωή σας σύμφωνα μ” αυτή την ανάγκη».
Και γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο; Πως προέκυψε;
Ο Δυσσάκος προέκυψε ως οδηγός σε μια προσπάθεια ανασκόπησης στο χωροχρόνο των τελευταίων πενήντα χρόνων. Μια ανασκόπηση η οποία μετατράπηκε σε περιπλάνηση που περιείχε τόσο την περιήγηση όσο και την αποκάλυψη της πλάνης των γεγονότων μέσα από τα οποία επήλθε ο μετασχηματισμός της κοινωνίας, η μετάλλαξη ανθρώπων και εννοιών. Με λίγα λόγια προέκυψε ως βοηθός στη λύση του ερωτήματος: «πώς φτάσαμε ως εδώ;».
Περί τίνος πρόκειται; Η αναδρομή στην τελευταία πεντηκονταετία της χώρας είναι υποχρεωτική για να εξηγήσουμε τα όσα μας συμβαίνουν σήμερα; Διάβαζα πρόσφατα πως αυτή η εμμονή με το ιστορικό παρελθόν της χώρας, της στερεί τη δυνατότητα να δει το μέλλον ελεύθερα…
Πρόκειται για τρεις γενιές και το πέρασμα από τη μια γενιά στην άλλη. παρακολουθούμε τη ζωή στην επαρχία με τυπικό ήρωα ένα Οδυσσέα ή Δυσσάκο. Στην πραγματικότητα όμως βλέπουμε μια τυπική διαστρωμάτωση της εποχής και τις αντίστοιχες κατατάξεις του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας. Προφανώς ότι συμβαίνει σήμερα δεν συμβαίνει τυχαία. Έχει ένα παρελθόν και μια συνέχεια. Παρ’ όλα αυτά δεν γράφω ιστορία κι ούτε έχω σαν στόχο ν’ αποδείξω ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ενίοτε ως τραγωδία. Επινόησα μια μυθοπλασία δια μέσου της οποίας καταγράφω τα πολιτικά πάθη, τη ζωή της γυναίκας, των παιδιών, έθιμα και ήθη που εξυπηρετούν μια αλληγορία προκειμένου ν’ αποτυπώσω τις κοινωνικές εξελίξεις και να σχολιάσω με τον δικό μου τρόπο τη μετατροπή μιας χώρας, απότομα, από αγροτοκτηνοτροφική σε αστική.
Μιλήστε μου λίγο για τους ήρωές σας και πως αυτοί ταυτίζονται με τα δικά σας βιώματα;
Πεποίθησή μου είναι ότι κάθε άνθρωπος, σπουδαίος ή άσημος, γνωστός ή άγνωστος έχει το προσωπικό του αφήγημα εξίσου σημαντικό με οποιοδήποτε άλλο γι αυτό και δημιούργησα τους ήρωές μου, καθημερινούς και ανθρώπινους μεν, με όλη την τραγικότητα της καθημερινότητας δε. Οδυσσείς και Πηνελόπες, Μήδειες, Ήφαιστοι κι Ελπήνορες των καιρών μας ο καθένας στο δικό του ταξίδι και όλοι μαζί δεμένοι σε μια κοινή πορεία, συνδιαμορφώνουν το ταξίδι τόσο ο καθένας ξεχωριστά όσο και σαν σύνολο. Οι ζωές τους, άλλοτε παράλληλες κι άλλοτε τεμνόμενες κατασκευάζουν τον μυθιστορηματικό καμβά πάνω στον οποία αποτυπώνονται οι κοινωνικές εξελίξεις. Οι πεποιθήσεις και η στάση ζωής μας καθορίζονται εν πολλοίς από τα βιώματά μας. Επομένως οι ήρωές μου είναι ένα κράμα βιωματικών και μυθοπλαστικών στοιχείων.
Νομίζω πως ετοιμάζετε ή έχετε έτοιμο και ένα παιδικό βιβλίο;
Το νέο μου παιδικό βιβλίο, μια ιστορία μικρής φόρμας, με τίτλο «Ο Μπαμπαγιούμ και οι καραμέλες» από τις εκδόσεις Διάπλους, έκανε την πρώτη του παρουσίαση το προηγούμενο Σαββατο στον Ιανό στη Θεσσαλονίκη. Είναι μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα που έζησα στα ταξίδια μου στην Τανζανία. Το όφειλα στα παιδιά της Αφρικής αλλά και σε όλα τα παιδιά που θα το πάρουν στα χέρια τους. Είναι μια γέφυρα γνωριμίας διαφορετικών κόσμων.
Να σας ρωτήσω, τι είναι πιο δύσκολο, να γράφεις για μεγάλα ή για μικρά παιδιά;
Θ’ αντικαταστήσω τη διάζευξη σε σύζευξη κι αυτό διότι πιστεύω ότι δεν υπάρχουν μικροί ή μεγάλοι , αλλά μικροί και μεγάλοι, διαφορετικοί βεβαίως αλλά στον καθένα αξίζει ο ίδιος σεβασμός. Δεν θεωρώ ότι η γραφή είναι εύκολη διαδικασία. Θέλει δουλειά και προσπάθεια ανάλογη αυτής που καταβάλουμε για να δημιουργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις στη ζωή μας. Εξάλλου, η επικοινωνία δια της γραφής είναι μια σχέση που χτίζεται.
Ποιο το «μότο» της ζωής σας;
Carpe momentum.
Τι ονειρεύεστε για το μέλλον;
Το μέλλον αποτελεί ένα πεδίο μάχης, μια αρένα γι αυτό in arena consilium capit. Αν και διαθέτω το κατ’ εξοχήν συστατικό των ονείρων, τη φαντασία σε ότι αφορά τη ζωή μου δεν κάνω όνειρα. Αντίθετα τελώ εν εγρηγόρσει έτσι ώστε να μπορώ ν’ αντιμετωπίσω ότι αυτή μπορεί να φέρει. Το μόνο όνειρο που τολμώ να κάνω, όνειρο με την έννοια της ελπίδας, κι αυτό διότι πιστεύω και αγωνίζομαι γι αυτόν τον σκοπό είναι: το σχολείο να γίνει το χώρος όπου οι δημοκρατικές αξίες, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός του άλλου, η γνώση και η κριτική σκέψη- με φορέα τον εκπαιδευτικό ο οποίος καλείται να στηρίξει αυτό το στόχο- θα γίνουν τα εφόδια των μαθητών ώστε να δημιουργήσουν ένα μέλλον καλύτερο για όλη την κοινωνία απέναντι σε ακραίες απόψεις ή πατερναλιστικές αντιλήψεις που θέλουν ετερόβουλα όντα και πολίτες χωρίς άποψη.
Η ΕΛΕΝΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΣ «ΣΥΣΤΗΝΕΤΑΙ» ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΥ
«Δεν κάνω όνειρα…»
Του Λευτέρη Παπαστεργίου
Είναι Περιφερειακή Διευθύντρια Εκπαίδευσης. Ασχολείται με την γραφειοκρατία ενός θεσμού που εμπλέκεται κυρίαρχα στην καθημερινότητα της κοινωνικής μας δομής. Η επαφή μας ωστόσο δεν έγινε για θέματα εκπαίδευσης, αλλά εξαιτίας της συγγραφής ενός νέου βιβλίου. Η Ελένη Αναστασοπούλου παρουσίασε στο κοινό τον «Δυσσάκο» της, καταθέτοντας ψυχή και βιώματα. Περί τίνος πρόκειται; Και τι ήταν αυτό που την ώθησε στο να γράψει; Ήθελα να δω τι συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος που διαχειρίζεται την καθημερινότητα μιας πολυσύνθετης και δύσκολης διαδικασίας, ανοίγει την καρδιά του και βουτάει μέσα στα συναισθήματά του. Με αυτό ως κεντρικό άξονα της ζήτησα να μου μιλήσει για το βιβλίο της , προσπαθώντας παράλληλα να σας συστήσω μια πλευρά της που μάλλον δεν είναι γνωστή. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα, ξέρω όμως πως ότι ακολουθεί είναι γνήσιο, σε μια εποχή όπου σχεδόν όλα είναι φτιαχτά…
«Δυσσάκος», λοιπόν. Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή. Ποια ανάγκη σας ωθεί να αποτυπώσετε σκέψεις και βιώματα στο χαρτί; Ή με άλλα λόγια, γιατί γράφετε;
Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία έχει απαντηθεί πολλάκις και ποικιλοτρόπως. Μπορεί κανείς ν’ απαριθμήσει δεκάδες λόγους για τους οποίους κάποιος γράφει ή μοιράζεται κάτι με τους άλλους. Σας παραθέτω ένα απόσπασμα από τα «Γράμματα σ” ένα νέο ποιητή» του Rainer Maria Rilke σε μετάφραση Μάριου Πλωρίτη το οποίο με αντιπροσωπεύει και θαρρώ ότι συμπυκνώνει την ουσία κάθε απάντησης: «Ρωτάτε αν είναι καλοί οι στίχοι σας… Τους συγκρίνετε μ” άλλα ποιήματα, αναστατωνόσαστε όταν κάποιοι αρχισυντάκτες σας γυρνάνε πίσω τα ποιητικά σας δοκίμια. Από δω και μπρος ( μια και μου επιτρέψατε να σας δίνω συμβουλές ) σας παρακαλώ να τ” απαρνηθείτε όλ” αυτά… Κανένας δεν μπορεί να σας συμβουλέψει ή να σας βοηθήσει, κανένας. Ένας μονάχα δρόμος υπάρχει: βυθιστείτε μέσα στον εαυτό σας, αναζητήστε την αιτία που σας αναγκάζει να γράφετε, δοκιμάστε αν οι ρίζες της φυτρώνουν απ” τις πιο βαθιές γωνιές της καρδιάς σας. Εξομολογηθείτε στον εαυτό σας: θα πεθαίνατε τάχα, αν σας απαγόρευαν να γράφετε; Τούτο, πρώτ’ απ’ όλα: αναρωτηθείτε, την πιο σιγηλή ώρα της νύχτας σας: Πρέπει να γράφω; Σκαλίστε βαθιά μέσα σας να βρείτε την απόκριση. Κι αν η απόκριση τούτη αντηχήσει καταφατικά, αν απέναντι στο βαθυσήμαντο τούτο ρώτημα μπορείτε να υψώσετε ένα στέρεο κι απλό Πρέπει, τότε πλάσετε τη ζωή σας σύμφωνα μ” αυτή την ανάγκη».
Και γιατί το συγκεκριμένο βιβλίο; Πως προέκυψε;Ο Δυσσάκος προέκυψε ως οδηγός σε μια προσπάθεια ανασκόπησης στο χωροχρόνο των τελευταίων πενήντα χρόνων. Μια ανασκόπηση η οποία μετατράπηκε σε περιπλάνηση που περιείχε τόσο την περιήγηση όσο και την αποκάλυψη της πλάνης των γεγονότων μέσα από τα οποία επήλθε ο μετασχηματισμός της κοινωνίας, η μετάλλαξη ανθρώπων και εννοιών. Με λίγα λόγια προέκυψε ως βοηθός στη λύση του ερωτήματος: «πώς φτάσαμε ως εδώ;».
Περί τίνος πρόκειται; Η αναδρομή στην τελευταία πεντηκονταετία της χώρας είναι υποχρεωτική για να εξηγήσουμε τα όσα μας συμβαίνουν σήμερα; Διάβαζα πρόσφατα πως αυτή η εμμονή με το ιστορικό παρελθόν της χώρας, της στερεί τη δυνατότητα να δει το μέλλον ελεύθερα…
Πρόκειται για τρεις γενιές και το πέρασμα από τη μια γενιά στην άλλη. παρακολουθούμε τη ζωή στην επαρχία με τυπικό ήρωα ένα Οδυσσέα ή Δυσσάκο. Στην πραγματικότητα όμως βλέπουμε μια τυπική διαστρωμάτωση της εποχής και τις αντίστοιχες κατατάξεις του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας. Προφανώς ότι συμβαίνει σήμερα δεν συμβαίνει τυχαία. Έχει ένα παρελθόν και μια συνέχεια. Παρ’ όλα αυτά δεν γράφω ιστορία κι ούτε έχω σαν στόχο ν’ αποδείξω ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται ενίοτε ως τραγωδία. Επινόησα μια μυθοπλασία δια μέσου της οποίας καταγράφω τα πολιτικά πάθη, τη ζωή της γυναίκας, των παιδιών, έθιμα και ήθη που εξυπηρετούν μια αλληγορία προκειμένου ν’ αποτυπώσω τις κοινωνικές εξελίξεις και να σχολιάσω με τον δικό μου τρόπο τη μετατροπή μιας χώρας, απότομα, από αγροτοκτηνοτροφική σε αστική.
Μιλήστε μου λίγο για τους ήρωές σας και πως αυτοί ταυτίζονται με τα δικά σας βιώματα;Πεποίθησή μου είναι ότι κάθε άνθρωπος, σπουδαίος ή άσημος, γνωστός ή άγνωστος έχει το προσωπικό του αφήγημα εξίσου σημαντικό με οποιοδήποτε άλλο γι αυτό και δημιούργησα τους ήρωές μου, καθημερινούς και ανθρώπινους μεν, με όλη την τραγικότητα της καθημερινότητας δε. Οδυσσείς και Πηνελόπες, Μήδειες, Ήφαιστοι κι Ελπήνορες των καιρών μας ο καθένας στο δικό του ταξίδι και όλοι μαζί δεμένοι σε μια κοινή πορεία, συνδιαμορφώνουν το ταξίδι τόσο ο καθένας ξεχωριστά όσο και σαν σύνολο. Οι ζωές τους, άλλοτε παράλληλες κι άλλοτε τεμνόμενες κατασκευάζουν τον μυθιστορηματικό καμβά πάνω στον οποία αποτυπώνονται οι κοινωνικές εξελίξεις. Οι πεποιθήσεις και η στάση ζωής μας καθορίζονται εν πολλοίς από τα βιώματά μας. Επομένως οι ήρωές μου είναι ένα κράμα βιωματικών και μυθοπλαστικών στοιχείων.
Νομίζω πως ετοιμάζετε ή έχετε έτοιμο και ένα παιδικό βιβλίο;
Το νέο μου παιδικό βιβλίο, μια ιστορία μικρής φόρμας, με τίτλο «Ο Μπαμπαγιούμ και οι καραμέλες» από τις εκδόσεις Διάπλους, έκανε την πρώτη του παρουσίαση το προηγούμενο Σαββατο στον Ιανό στη Θεσσαλονίκη. Είναι μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα που έζησα στα ταξίδια μου στην Τανζανία. Το όφειλα στα παιδιά της Αφρικής αλλά και σε όλα τα παιδιά που θα το πάρουν στα χέρια τους. Είναι μια γέφυρα γνωριμίας διαφορετικών κόσμων.
Να σας ρωτήσω, τι είναι πιο δύσκολο, να γράφεις για μεγάλα ή για μικρά παιδιά;
Θ’ αντικαταστήσω τη διάζευξη σε σύζευξη κι αυτό διότι πιστεύω ότι δεν υπάρχουν μικροί ή μεγάλοι , αλλά μικροί και μεγάλοι, διαφορετικοί βεβαίως αλλά στον καθένα αξίζει ο ίδιος σεβασμός. Δεν θεωρώ ότι η γραφή είναι εύκολη διαδικασία. Θέλει δουλειά και προσπάθεια ανάλογη αυτής που καταβάλουμε για να δημιουργήσουμε ουσιαστικές σχέσεις στη ζωή μας. Εξάλλου, η επικοινωνία δια της γραφής είναι μια σχέση που χτίζεται.
Ποιο το «μότο» της ζωής σας;
Carpe momentum.
Τι ονειρεύεστε για το μέλλον;
Το μέλλον αποτελεί ένα πεδίο μάχης, μια αρένα γι αυτό in arena consilium capit. Αν και διαθέτω το κατ’ εξοχήν συστατικό των ονείρων, τη φαντασία σε ότι αφορά τη ζωή μου δεν κάνω όνειρα. Αντίθετα τελώ εν εγρηγόρσει έτσι ώστε να μπορώ ν’ αντιμετωπίσω ότι αυτή μπορεί να φέρει. Το μόνο όνειρο που τολμώ να κάνω, όνειρο με την έννοια της ελπίδας, κι αυτό διότι πιστεύω και αγωνίζομαι γι αυτόν τον σκοπό είναι: το σχολείο να γίνει το χώρος όπου οι δημοκρατικές αξίες, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός του άλλου, η γνώση και η κριτική σκέψη- με φορέα τον εκπαιδευτικό ο οποίος καλείται να στηρίξει αυτό το στόχο- θα γίνουν τα εφόδια των μαθητών ώστε να δημιουργήσουν ένα μέλλον καλύτερο για όλη την κοινωνία απέναντι σε ακραίες απόψεις ή πατερναλιστικές αντιλήψεις που θέλουν ετερόβουλα όντα και πολίτες χωρίς άποψη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου