Η περιφερειακή διευθύντρια εκπαίδευσης Θεσσαλίας
μιλά εν όψει της ημέρας εκπαιδευτικών.
Ελένη Αναστασοπούλου
Εκπαίδευση σε πέντε άξονες και με πέντε διαχρονικά αιτήματα
(Συνέντευξη:Χαριτίνη Μαλισσόβα)
Είχαμε συνομιλήσει με την κυρία Ελένη Αναστασοπούλου τον περασμένο
χειμώνα για το συγγραφικό της έργο. Λίγους μήνες αργότερα έλαβε το
χρίσμα της Διευθύντριας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.Σήμερα,έξι μήνες
μετά,συζητάμε για τα προβλήματα της Περιφέρειας και για τις προσπάθειες
που η ίδια καταβάλλει για την επίλυσή τους,για τις προτεραιότητες και το
δικό της όραμα για την Εκπαίδευση.
Από
την περασμένη άνοιξη βρίσκεστε στη θέση της Περιφερειακής Διευθύντριας
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλίας.Ποια είναι τα
σημαντικότερα ζητήματα που αντιμετωπίσατε στην Περιφέρειά μας;
Αν όπως είπε, ο μέγας, Ν. Καρούζος
«κριθεί κάθε Άνοιξη από τη χαρά της» η δική μου περασμένη Άνοιξη, στην
αρχή της οποίας μου έλαχε ν’ αναλάβω τη Διεύθυνση της Εκπαιδευτικής
Περιφέρειας της Θεσσαλίας,σίγουρα θα κριθεί από τις τεράστιες ευθύνες
που ανέλαβα. Ήταν μια περίοδος με πολλά ζητήματα σε εξέλιξη με πρώτο και
σπουδαιότερο τις Πανελλαδικές Εξετάσεις κι αυτό διότι,όπως όλοι
γνωρίζουμε,είναι μια διαδικασία που απασχολεί πάρα πολλές οικογένειες στην Ελλάδα,αφού έχουν στηρίξει πάνω
της πολλές ελπίδες και προσδοκίες. Ευτυχώς κι επιτυχώς κύλησαν όλα καλά
χωρίς απρόοπτα και προβλήματα. Από κει και πέρα θαρρώ ότι δεν υπήρξε
καμία ημέρα χαλαρή. Ακολούθησε η επιλογή των Δ/ντών σχολείων της
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας βασισμένη σε νέα νομοθεσία και φυσικά,
όπως κάθε τι καινούριο, έχει τις δυσκολίες του και στη συνέχεια
καθημερινά, θέματα ων ουκ έστι αριθμός...
Έχετε υπηρετήσει στην εκπαίδευση από τη θέση της Νηπιαγωγού και της Σχολικής συμβούλου.Πόσο βοήθησε αυτό στη σημερινή σας θέση;
Υπηρέτησα ως
Νηπιαγωγός, ως προϊσταμένη, ένα μικρό διάστημα ως υπεύθυνη σχολικών
δραστηριοτήτων,ως Σχολική Σύμβουλος και τώρα ως Περιφερειακή Διευθύντρια
Εκπαίδευσης Θεσσαλίας. Όταν κανείς γνωρίζει ένα οικοδόμημα από τα
θεμέλιά του και το υπηρετεί σταδιακά από διάφορες θέσεις ευθύνης, βοηθά
στο να σχηματίζει καλύτερη άποψη ανεβαίνοντας σιγά σιγά κι έτσι δεν
κινδυνεύει να πέσει απ’ το απότομο ανέβασμα στην ταράτσα. Αυτό που με
βοήθησε ιδιαίτερα είναι οι μεταπτυχιακές μου σπουδές και ειδικότερα στον
τομέα της Οργάνωσης και Διοίκησης στην Εκπαίδευση. Εκείνο όμως που
πιστεύω ότι παίζει τον καθοριστικό ρόλο είναι η άποψη, η στάση που έχει
κάποιος στη ζωή του κι ο τρόπος να διαχειρίζεται και ν’ αντιμετωπίζει
τις καταστάσεις.
Πόσο δύσκολο είναι το πέρασμα από τη θέση της εκπαιδευτικού στη διοίκηση και μάλιστα ολόκληρης Περιφέρειας και των δύο βαθμίδων;
Η ζωή μας είναι
γεμάτη περάσματα, δρόμους και μονοπάτια κι όπως λέει και το τραγούδι
«κάθε φορά που ανοίγεις δρόμο στη ζωή… βρες την άκρη της κλωστής κι αν
είσαι τυχερός ξεκίνα πάλι». Τώρα, μετά από έξι μήνες μπορώ να πω ότι
βρήκα την άκρη της κλωστής με πολλή δουλειά, με πολλή τύχη διότι έχω
εξαιρετικούς συνεργάτες στο γραφείο, πολύ καλή επικοινωνία με το
Υπουργείο Παιδείας και συνεργασία με τα στελέχη εκπαίδευσης και των
τεσσάρων νομών.
Φέτος τέθηκε μεγάλο ζήτημα για τον αριθμό των κενών στα σχολεία .
Ποια είναι η δική σας θέση και κατά πόσο η περιφέρεια της Θεσσαλίας έχει καλύψει τις ανάγκες των σχολείων σε εκπαιδευτικούς;
Τα κενά στα
σχολεία ήταν περίπου στο επίπεδο των περσινών, κατά τι αυξημένα εξαιτίας
αρκετών συνταξιοδοτήσεων. Είναι ένα πρόβλημα μόνιμο, θα έλεγα, για την
οριστική αντιμετώπιση του οποίου χρειάζονται διορισμοί, έγκαιρη
προγραμματισμός και ορθολογιστική διαχείριση του ανθρώπινου
δυναμικού. Η Περιφέρεια της Θεσσαλίας είχε ίσως τα λιγότερα κενά και τα
μικρότερα προβλήματα. Καλύφθηκαν σχεδόν όλα με τις πρώτες αποσπάσεις και
δεν υπήρξε σχολείο όπου στις 11 του Σεπτέμβρη να μην ακούστηκαν οι
φωνές των μαθητών. Στη Μαγνησία έχουμε μια ιδιαιτερότητα, εξαιτίας των
νησιών, διότι έχουμε πολλές ανακλήσεις των εκπαιδευτικών που
παρουσιάζονται. Καταβάλλουμε τη μέγιστη προσπάθεια για όσο το δυνατόν
λιγότερα προβλήματα. Υπάρχει βέβαια ο ευαίσθητος τομέας της Ειδικής
Αγωγής όπου εκεί δυστυχώς έχουμε αναλογικά τις περισσότερες ελλείψεις.
Μέχρι τώρα οι περισσότερες ανάγκες καλύπτονται από προγράμματα ΕΣΠΑ.
Αυτό είναι ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα την πολιτική διοίκηση του
Υπουργείου Παιδείας και υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον και βαθμός
ευαισθητοποίησης.
Περισσότερες ελλείψεις υπάρχουν
στην Πρωτοβάθμια ή στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση;(δεν εννοώ μόνο σε
διδακτικό προσωπικό αλλά και σε υποδομές)
Δεν είναι θέμα
ποσότητας σε ό,τι τουλάχιστο αφορά το διδακτικό προσωπικό. Στην
Πρωτοβάθμια τα πράγματα είναι πιο απλά, αντίθετα στη Δευτεροβάθμια είναι
πολύπλοκα εξαιτίας των πολλών ειδικοτήτων και των διαφορετικών τύπων
σχολείων, όπως Γενικά, Επαγγελματικά κλπ. Οι υποδομές είναι
παρόμοιες αλλά και πάλι διαφορετικές διότι υπάρχουν και διαφορετικές
ανάγκες που αντιστοιχούν στα ηλικιακά και άλλα χαρακτηριστικά των
μαθητών.
Είστε γνωστή και μέσα από τη συγγραφική σας δουλειά-το παραμύθι σας,Το μυστικό της Ερασμίας και του Έραλντ,(εκδ.Διάπλους),και το μυθιστόρημά σας,Σκοτωμένο νερό,
(εκδ.Γαβριηλίδης)-,για
την οποία έχουμε μιλήσει σε παλαιότερη συνέντευξή σας στη "Θ".Τι είναι η
συγγραφή για εσάς και πόσο πια μπορείτε να ασχοληθείτε με αυτή;
Η συγγραφή είναι
τρόπος να ζεις. Κι όχι τόσο η γραφή, όσο η ανάγνωση. Εσείς άλλωστε το
γνωρίζετε πολύ καλά διότι ξέρω ότι κι εσείς γράφετε αλλά κυρίως
διαβάζετε και μάλιστα πολύ. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ πια ν’
αφιερώσω το χρόνο που θέλω κι αυτό μου λείπει πολύ. Παρηγορούμαι με τη
σκέψη ότι δημιουργώ βιωμένες εμπειρίες οι οποίες κάποια στιγμή θα
εξωτερικευτούν ως σημάδια στο χαρτί και όχι στην ψυχή. Βέβαια, με κάθε
ευκαιρία χάνομαι στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Έχω πάντα δίπλα μου ένα
σημειωματάριο και σημειώνω ιδέες, σκέψεις και λέξεις που κάποια στιγμή,
στο μέλλον, ίσως μεγαλώσουν και πάρουν λογοτεχνική μορφή. Αυτό το
εξάμηνο, μου συμβαίνει να γράφω συχνά χαϊκού και τώρα που το σκέφτομαι
μάλλον είναι η ανάγκη μου να εκφράσωλογοτεχνικά και περιεκτικά αυτά που
συμβαίνουν γύρω μου. Είναι μια σπουδαία άσκηση με συμπυκνωμένη αξία.
Στο Ευρωκοινοβούλιο,πρόσφατα,έγινε
αναφορά για τον τρόπο στελέχωσης των θέσεων των Περιφερειακών
Διευθυντών Εκπαίδευσης στη χώρα μας.Θα θέλατε να μας πείτε την άποψή
σας;
Δεν πιστεύω ότι ο Γκι Φέρχοφσταντ δεν είχε τίποτα πιο σημαντικό ν΄αναφερθεί πέρα απ’ τους Περιφερειακούς
Δ/ντες Εκπ/σης της Ελλάδας. Προφανώς κάποιοι συνεργάτες του απ’ την
Ελλάδα θεώρησαν ότι αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και σοβαρότερα
ζητήματα που αντιμετώπιζε η χώρα κι εστίασαν σ’ αυτό. Εξάλλου,αυτό γινόταν κατά κόρον και μέσα στη χώρα μας. Η άποψή μου είναι ότι σαφώς η διοίκηση θα πρέπει να έχει συνέχεια, να μην επηρεάζεται από τις όποιες πολιτικές αλλαγές και ο βαθμός συνειδητότητας και υπευθυνότητας στελεχών και υπαλλήλων να υπάρχουν στο μέγιστο βαθμό. Απαραίτητη συνθήκη γι' αυτό θεωρώ την συναντίληψη για τον τρόπο διακυβέρνησης και κατ’ επέκταση εφαρμογής της συγκεκριμένης ιδεολογικής φιλοσοφίας πολιτικής η οποία γίνεται δια της διοίκησης. Και ρωτώ: ποιος πιστεύει σήμερα ότι η εφαρμογή της πολιτικής είναι δυνατή όταν οι απόψεις και οι ιδεολογίες είναι στον αντίποδα; Είναι σαν να ζητούμε από κάποιον που δεν αγαπά την ποίηση να υποστηρίξει και να γράψει ένα ποίημα.
Μακάρι να καταφέρουμε να φτιάξουμε μια κοινωνία όπου όλοι θ’ αγαπούν
την ποίηση και τότε θα μπορεί ο καθένας, αν όχι να γράψει τουλάχιστο, ν’
απαγγείλει ένα ποίημα.Εν κατακλείδι, ας κριθεί ο καθέναςαπ’την αποτελεσματικότητά του και το έργο του κι ας μην προγραφεί, όπως ήδη έκαναν κάποιοι για τους Περιφερειακούς Διευθυντές στο σύνολό τους.
Ποιες είναι οι άμεσες προτεραιότητές σας ως περιφερειακή διευθύντρια;
Οι άμεσες προτεραιότητες αφορούν καταρχάς στη διαχείριση των καθημερινών λειτουργικών ζητημάτων
που ανακύπτουν σε όλες τις βαθμίδες, η αποτελεσματικότητα των οποίων
έχει να κάνει με το βαθμό συνεργασίας τόσο με τα στελέχη της
εκπαίδευσης όσο και με τον καθένα εκπαιδευτικό ξεχωριστά. Ξεκίνησα τη
χρονιά κάνοντας συσκέψεις με όλους του Δ/ντες Πρωτοβάθμιας και
Δευετεροβάθμιας όλης της Περιφέρειας, ακριβώς για να θέσουμε ένα κοινό
πλαίσιο που θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς και σύγκλισης της κοινής
προσπάθειας και της συνεργασίας μας. Αυτό το πλαίσιο αναφοράς το
διατρέχουν οι εξής πέντε άξονες:
1)Επιμόρφωση και ανάπτυξη του εκπαιδευτικού προσωπικού
2)Στήριξη και αναβάθμιση σχολικών μονάδων- κοινωνικός ρόλος του σχολείου
3)Συνεργασία με τοπική κοινωνία, δημοτικούς, περιφερειακούς, κι εθνικούς οργανισμούς.
4)Έρευνα, ανάπτυξη κι Ευρωπαϊκά προγράμματα, δράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
5)Συνεργασία με τα ΑΕΙ και ΤΕΙ
Θα ήθελα να μπορούσα να γνωρίσω δια ζώσης
και να κάνω κοινωνό αυτού του σχεδιασμού κάθε ένα εκπαιδευτικό και
μαθητή, αλλά επειδή είναι λίγο δύσκολο να γνωρίσω 10.000 περίπου
εκπαιδευτικούς και 100.000 πάνω κάτω μαθητές, δηλώνω ότι είμαι στη
διάθεση όποιου θέλει να προτείνει και να συζητήσει μαζί μου.
Επίσης μια διαρκής, θα έλεγα, προτεραιότητά μου είναι να καταφέρω να εφαρμόσω
εκείνη τη μορφή διοίκησης που έχει στο επίκεντρο τον άνθρωπο, χωρίς να
υπολείπεται σε δημιουργικότητα, αποτελεσματικότητα και ποιότητα.
Η 5η Οκτωβρίου είναι η παγκόσμια ημέρα των Εκπαιδευτικών.
Ποιο είναι το δικό σας όραμα για την εκπαίδευση;
Το όραμά μου εμπνέεται και διαπνέεται από τη φιλοσοφία της Ρόζας Ιμβριώτη και του Δημήτρη Γληνού και περιέχει τα πέντε διαχρονικά και βασικά αιτήματα της παιδείας όπως τα είχε ορίσει ο Δελμούζος.
1. Δημοκρατική οργάνωση.
2. Ενιαίο και συνεκτικό πνεύμα ανάμεσα στις βαθμίδες.
3. Μελέτη του τόπου, της ζωής και του πολιτισμού.
4. Επιλογή των γόνιμων και ουσιαστικών στοιχείων του πολιτισμού.
5. Ικανούς και συνεχώς καταρτιζόμενους εκπαιδευτικούς.
Όραμα
εστιασμένο στην δυναμική της κοινωνίας, στη δημοκρατία, στην άμβλυνση
των ανισοτήτων που οφείλονται σε κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες και
στην αγωγή μαθητών-πολιτών με κριτική σκέψη και στάση
Όραμά μου είναι η παιδεία και η αγωγή να συνδυάζουν θεωρία και πρακτική
που θα βοηθά εκπαιδευτικούς και μαθητές ν’ αποκτήσουν κριτική κοινωνική
συνείδηση, μέσα από την κατανόηση των αιτιών, του κοινωνικού πλαισίου
και της ιδεολογίας που διαμορφώνουν τις ζωές τους.
Εντέλει, μια κριτική παιδαγωγική που θα έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας «κοινωνίας με φωνή» όπως λέει ο Paulo Freire.
Ευχαριστώ, εσάς προσωπικά, ως συνάδελφο και ομότεχνο και την εφημερίδα σας για την ευκαιρία της συνάντησης και της επικοινωνίας.
